DOBRA DOBRA

AYM CHP’nin HSK üye seçimine ilişkin iptal başvurusunu görevsizlik gerekçesiyle reddetmişti, karara Eski Yargıtay Hakimi Eminağaoğlu, AYM'nin “yargı denetimini devre dışı bıraktığını” söyledi.

Anayasa Mahkemesi (AYM) 20 Mayıs tarihli TBMM Genel Kurulunda, Fuzuli Aydoğdu, Hakan Yüksel, Seyfi Han, Cengiz Aydemir ve Alişan Tiryaki’nin Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyesi olarak seçilmesiyle ilgili CHP’nin iptal başvurusunu görevsizlik gerekçesiyle reddetti. Resmi Gazete’de yayımlanan karar tepkiyle karşılandı.

AYM karar gerekçesinde Meclisin çalışma usul ve esaslarına yönelik bir düzenleme içermediğini belirterek bu nedenle Anayasa’ya uygunluk denetiminin AYM’nin görev alanının dışında kaldığını kaydetti. AYM, “Meclisin çalışma usul ve esaslarına yönelik iç tüzük değişikliği veya düzenlemesi niteliğinde bir kuralın veya uygulamanın öngörülmediği gözetildiğinde anılan kararın Anayasa’ya uygunluk denetiminin Anayasa Mahkemesinin görev alanının dışında kaldığı sonucuna ulaşılmıştır” değerlendirmesinde bulundu.

AYM’nin verdiği kararı gazetemize değerlendiren Eski Yargıtay Hakimi ve YARSAV Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, kararın AYM’nin yerleşik içtihadından uzaklaştığını ve “yargı denetimini devre dışı bıraktığını” söyledi.

Eminağaoğlu, AYM’nin “eylemli iç tüzük değişikliği” kavramı doğrultusunda söz konusu işlemi denetleme yetkisine sahip olduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “Anayasa Mahkemesi, iç tüzükte düzenlenen bir konuya aykırılık yaratılmışsa buna ‘eylemli iç tüzük değişikliği’ der ve bunu denetler. Burada önemli olan işlemin adı değil, içeriğidir. Dolayısıyla Mahkemenin işlemin içeriğine bakarak denetim yapması ve iptal kararı vermesi gerekirdi.”

"Meclis işlemleri artık denetim dışına taşınabilir"

Eminağaoğlu, verilen kararın TBMM’nin “parlamento kararı” adı altında yaptığı işlemleri yargı denetimi dışında bırakabileceği bir durum yarattığını vurguladı: “Bu karar, Meclisin yaptığı işlemleri ‘parlamento kararı’ diyerek Anayasa Mahkemesinin denetim sahasının dışına taşımasına yol açabilir. Böylece Meclis işlemleri fiilen yargıya kapatılmış olacak.”

"AYM içtihadından OHAL döneminde de vazgeçmişti"

AYM’nin bu yaklaşımının yeni olmadığını, benzer bir tutumun OHAL KHK’leri döneminde de ortaya çıktığını hatırlatan Eminağaoğlu, “Anayasa Mahkemesi geçmişte ‘İşlemin adına değil, içeriğine bakarım’ diyordu. Ancak OHAL KHK’leri döneminde bu anlayışından vazgeçti. O zaman da ‘KHK’nin içeriğine değil, adına bakarım’ diyerek iptal kararları vermedi. Bu da yürütmenin OHAL’le ilgisi olmayan konularda KHK çıkarmasına, Türkiye’nin fiilen süresiz bir OHAL düzenine girmesine yol açtı. Bu, yargı denetimini giderek daraltan ve çoğunlukçu bir anlayışa alan açan bir tutumdur. Yargı denetiminin dışlanması, hukuk devleti ve anayasal denetim ilkeleriyle bağdaşmaz” dedi.

"Anayasal düzen açısından kritik bir kırılma"

Sosyal medya hesabı üzerinden açıklamada bulunan Prof. Dr. Tolga Şirin ise “Mahkeme, “eylemli iç tüzük değişikliği” konusundaki en ilerici içtihatlarından birinden vazgeçmiş bulunuyor. Kararla birlikte, Türk anayasa hukuku tarihinde emsali görülmemiş bir denetimsizlik alanına kapı aralanmıştır. Anayasal düzen açısından kritik bir kırılmadır” dedi.